സൂറത്തുര്‍ റഅ്ദ്: 01-18

‘നിങ്ങള്‍ക്കു കാണാവുന്ന തൂണുകള്‍ കൂടാതെ ആകാശങ്ങളെ ഉയര്‍ത്തിയിരിക്കുന്നു (رَفَعَ السَّمَاوَاتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا) എന്നു പറഞ്ഞതില്‍നിന്നു മനുഷ്യര്‍ക്കു കാണാവുന്നതല്ലാത്ത ഏതെങ്കിലും തൂ‍‌ണ്‍ ആകാശങ്ങള്‍ക്കു ഉണ്ടായിരിക്കാമെന്നു വരുന്നു. അതെ, അല്ലാഹുവിന്റെ മഹത്തായ കഴിവ് (القدرة) ത്രെ അത്. ശാസ്ത്രത്തിന്റെ ഭാഷയില്‍ അതിനു ആകര്‍ഷണശക്തി എന്നു പറയപ്പെടുന്നുവെങ്കിലും ആകര്‍ഷണശക്തിയുടെ യാഥാര്‍ത്ഥ്യമെന്തെന്നോ, അതെവിടെനിന്നു വന്നുവെന്നോ പറയുവാന്‍ ശാസ്ത്രത്തിനു കഴിവില്ല. അഖിലാണ്ഡലോകങ്ങള്‍ ഓരോന്നും അതതിന്റെ സ്ഥാനം തെറ്റാതെയും, ചിന്നിച്ചിതറാതെയും നിലകൊള്ളുന്നതിനു ആകര്‍ഷണശക്തി എന്നൊരു പേര്‍ നല്‍കി തൃപ്തിപ്പെടുക മാത്രമാണു ശാസ്ത്രം വാസ്തവത്തില്‍ ചെയ്യുന്നത്. عَمَد (തൂണുകള്‍) എന്നതിന്റെ വിശേഷണമായിക്കൊണ്ടാണു تَرَوْنَهَا (നിങ്ങള്‍ കാണുന്ന) എന്ന ക്രിയ നിലകൊള്ളുന്നതെന്ന നിലക്കാണ് മുകളില്‍ നാം സ്വീകരിച്ച അര്‍ത്ഥവ്യാഖ്യാനം. വ്യാകാരണപരമായി നോക്കുമ്പോള്‍ അതു അതിന്റെ വിശേഷണം (صِفَة) അല്ലാതെ വേറൊരു വാക്യമായും വരാം. അപ്പോള്‍ അതിന്റെ മുമ്പത്തെ വാക്യത്തിനു ‘യാതൊരു തൂണുകളും കൂടാതെ ആകാശങ്ങളെ ഉയര്‍ത്തിയവനത്രെ അല്ലാഹു’ എന്നും تَرَوْنَهَا എന്ന വാക്യത്തിനു ‘നിങ്ങള്‍ അവയെ – അഥവാ ആകാശങ്ങളെ (തൂണുകൂടാതെ) കണ്ടുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു’ എന്നും അര്‍ത്ഥമായിരിക്കും. രണ്ടായാലും ആശയത്തില്‍ വ്യത്യാസമില്ലതാനും. ഉപരിഭാഗത്തു സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന എല്ലാ ഗ്രഹങ്ങളും നക്ഷത്രലോകങ്ങളും ഒന്നൊഴിയാതെ അതതിനു നിശ്ചയിക്കപ്പെട്ട സ്ഥാനവലയങ്ങളില്‍നിന്നും, സഞ്ചാരമാര്‍ഗ്ഗങ്ങളില്‍ നിന്നും തെറ്റാതെ നിലകൊള്ളുന്നു. ഈ വ്യവസ്ഥക്ക് അല്ലാഹു ഒരു കാലാവധി നിശ്ചയിച്ചുവെച്ചിട്ടുണ്ട്. ലോകാവസാനഘട്ടം വരുമ്പോള്‍ ഈ വ്യവസ്ഥമാറി മറ്റൊരു വ്യവസ്ഥ നടപ്പില്‍ വരുന്നു. ‘എല്ലാം ഒരു നിര്‍ണ്ണയിക്കപ്പെട്ട അവധിവരെ സഞ്ചരിക്കുന്നു’ വെന്നു പറഞ്ഞതു ഇതിനെപ്പറ്റിയാകുന്നു.

അല്ലാഹു അര്‍ശില്‍ ആരോഹണം ചെയ്തു (اسْتَوَىٰ عَلَى الْعَرْشِ) എന്നു പറഞ്ഞതിനെപ്പറ്റി സൂ: അഅ്റാഫ് 54; യൂനുസ് 3; സജദഃ 4; ഹദീദ് 4 മുതലായ സ്ഥലങ്ങളില്‍ വിവരിച്ചിട്ടുണ്ട്. അതു ഇവിടെയും ഓര്‍ക്കുക. അല്ലാഹുവിന്റെ സിംഹാസനാരോഹണത്തെ സംബന്ധിച്ചു അതെങ്ങിനെയെന്നു തിട്ടപ്പെടുത്തുവാന്‍ നമുക്കു സാദ്ധ്യമല്ലെങ്കിലും, ചെറുതും വലുതുമായ അഖിലാണ്ഡ കാര്യങ്ങളെല്ലാം അവന്റെ അധികാരത്തിലും നിയന്ത്രണത്തിലും മാത്രമാണു നടക്കുന്നതെന്ന തത്വമാണു അതില്‍ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നത്. തുടര്‍ന്നുള്ള വാക്യങ്ങളില്‍നിന്നു തന്നെ ഇതു വ്യക്തമാകുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ വചനത്തിലും, തുടര്‍ന്നുള്ള വചനങ്ങളിലുമായി വിവരിക്കപ്പെടുന്ന നിത്യസത്യങ്ങളായ ദൃഷ്ടാന്തങ്ങള്‍ മനുഷ്യരാകുന്ന നിങ്ങള്‍ക്കു വിവരിച്ചു തരുന്നതു മരണാനന്തരം നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവിനെ കണ്ടുമുട്ടേണ്ടി വരുമെന്നും, നിങ്ങള്‍ക്കു രണ്ടാമതൊരു ജീവിതം കൂടിയുണ്ടെന്നും നിങ്ങള്‍ മനസ്സിലാക്കി ഉറപ്പിക്കുവാന്‍ വേണ്ടിയാകുന്നുവെന്നത്രെ അവസാനത്തെ വാക്യം ഓര്‍മ്മിപ്പിക്കുന്നത്.

ഉപരിയാകാശങ്ങളെ തൂണുകൂടാതെ ഉയര്‍ത്തി വ്യവസ്ഥപ്പെടുത്തി വെച്ചതിനെ ഓര്‍മ്മിപ്പിച്ചശേഷം, ഭൂമിയില്‍ മനുഷ്യന്‍ നിത്യേന കണ്ടനുഭവിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഏതാനും ദൃഷ്ടാന്തങ്ങളെ അല്ലാഹു ഓര്‍മ്മിപ്പിക്കുന്നു:

(1) ഭൂമിയെ പരത്തിവിശാലമാക്കിയത്. ഭൂമി യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ ഒരു ഗോളാകൃതിയിലാണെങ്കിലും കാഴ്ചയിലും ഉപയോഗത്തിലും അതു പരപ്പും നിരപ്പുമാകുന്നു. അതിലെ നിവാസികള്‍ക്കും അതു വിശാലമാകുന്നു. ആളെണ്ണി ഭൂപരിധി നിശ്ചയിക്കുകയോ, തലയെണ്ണി മനുഷ്യപരിധി നിര്‍ണ്ണയിക്കുകയോ വേണമെന്നു വല്ലവര്‍ക്കും തോന്നിയിട്ടുണ്ടെങ്കില്‍, അതു ഭൂമിയുടെ വലുപ്പക്കുറവുകൊണ്ടോ, അതിന്റെ സൃഷ്ടാവിന്റെ പോരായ്മകൊണ്ടോ അല്ല. മനുഷ്യന്‍ നിര്‍മ്മിച്ചുണ്ടാക്കിയ അക്രമപരമായ അതിരു വരമ്പുകളുടെയും കുടുസ്സായ നിയമപരിധികളുടെയും ഫലമാണത്. അതെ, ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ (കരയിലും കടലിലും മനുഷ്യരുടെ കരങ്ങള്‍ ചെയ്തുവെച്ചതു നിമിത്തം കുഴപ്പം വെളിപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. (30:41).

(2) ഭൂമിക്ക് ഇളക്കവും ചരിവും ബാധിക്കാതെ ഉറച്ചു നില്‍ക്കുമാറ് അതിന്റെ ഘനം ശരിപ്പെടുത്തി നിറുത്തുന്നതിന് വമ്പിച്ച മലകളെ സ്ഥാപിച്ചത്.

(3) ദൂരദേശങ്ങളിലേക്കു വെള്ളം എത്തിച്ചുകൊടുക്കുകയും, കരയില്‍ ഒതുങ്ങാതെവരുന്ന വെള്ളം സമുദ്രത്തിലേക്കു ഒഴുക്കിവിടുകയും ചെയ്യുന്ന നദികളെ ഏര്‍പ്പെടുത്തിയത്.

(4) വിവിധതരം ഫലവര്‍ഗ്ഗങ്ങളെ ഉല്‍പാദിപ്പിക്കുകയും, എല്ലാറ്റിലും ഈ രണ്ടുവീതം ഇണകളെ ഏര്‍പ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തത്. നാടന്‍ – കാടന്‍, വലുത് – ചെറുത്, വെള്ള – ചുവപ്പ്, മധുരം – പുളി, മുന്തിയത് – താണത്, ആണ്‍വര്‍ഗ്ഗം – പെണ്‍വര്‍ഗ്ഗം എന്നിത്യാദി ഏതെങ്കിലും ഈ രണ്ടു വകുപ്പുകളില്ലാത്ത ഫലവര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍ കാണപ്പെടുകയില്ല. സസ്യങ്ങളടക്കം എല്ലാ വസ്തുക്കളിലും രണ്ടു ഇണകള്‍ ഉണ്ടെന്ന ഈ തത്വത്തെ ആധുനിക ശാസ്ത്രവും സമ്മതിക്കുന്നു. ഖുര്‍ആന്‍ ഒരു ദൈവീക ഗ്രന്ഥമാണെന്നുള്ളതാണു ഇതും കാണിക്കുന്നത്.

(5) പകല്‍ മുഴുവനും വിവിധ ജോലിത്തിരക്കുകളില്‍ മുഴുകിയിരിക്കുന്ന ജനകോടികള്‍ക്കു വിശ്രമാര്‍ത്ഥം രാത്രിയെക്കൊണ്ടു പകലിനെ മൂടി ഇരുട്ടും സ്വസ്ഥതയും നല്‍കുന്നത്.

(6) അടുത്തടുത്തും തൊട്ടുതൊട്ടും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നതും, അതോടുകൂടി വ്യത്യസ്ത സ്വഭാവങ്ങളോടുകൂടിയതുമായ ഭൂപ്രദേശങ്ങള്‍ ഏര്‍പ്പെടുത്തിയത്. മരുഭൂമി, വനഭൂമി, കൃഷിനിലം, തരിശുനിലം ഉല്‍പാദനയോഗ്യം, ഉല്‍പാദനയോഗ്യമല്ലാത്തതു, മണല്‍പ്രദേശം, ചളിപ്രദേശം എന്നിങ്ങിനെ ഒന്നിനൊന്നു വ്യത്യാസപ്പെട്ടുകൊണ്ടാണല്ലോ ഭൂപ്രദേശങ്ങള്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്.

(7) പല ജാതികളും ഇനങ്ങളും ഉള്ള മുന്തിരിത്തോട്ടങ്ങളും, ഈന്തത്തോട്ടങ്ങളും പോലെയുള്ളവ ഉണ്ടാക്കിയത്.

(8) ഈത്തപ്പനകളില്‍ തന്നെ ഓരോ മുരടില്‍നിന്നു ഇണച്ചവും ചിനപ്പും പൊട്ടി ഒന്നിലധികം ശാഖകള്‍ ഉള്ളതും, ഒറ്റത്തടി മാത്രമുള്ളതും എന്നിങ്ങിനെ വ്യത്യാസപ്പെടുത്തിയത്. അറബികള്‍ക്കു സുപരിചിതമായതെന്ന നിലക്കു ഈന്തപ്പനയിലുള്ള ഈ തരവ്യത്യാസം മാത്രമേ അല്ലാഹു എടുത്തു പറഞ്ഞിട്ടുള്ളുവെങ്കിലും നമ്മുടെ നാടുകളിലുള്ള പപ്പായ, ഈന്ത് മുതലായ ചില പനവര്‍ഗ്ഗങ്ങളിലും – ചുരുക്കമെങ്കിലും ചിലപ്പോള്‍ തെങ്ങു, കമുങ്ങു എന്നിവയിലും കാണാവുന്നതാണിത്.

(9) എല്ലാറ്റിനും ഒരേ വെള്ളംകൊണ്ടുതന്നെയാണു നനവു ലഭിക്കുന്നതെങ്കിലും എല്ലാം ഒരേ വിധത്തിലായിരിക്കാതെ മേല്‍പറഞ്ഞ പ്രകാരം പലതരത്തിലായി വളരുന്നത്.

(10) ഓരോന്നില്‍നിന്നും ലഭിക്കുന്ന ഭോജ്യവസ്തുക്കളെ ഒരേതരം ഗുണങ്ങളോടു കൂടിയാക്കാതെ ചിലതിനു ചിലതിനെക്കാള്‍ മെച്ചവും ഗുണവും നല്‍കിയത്. സ്വാദിലും, ഗുണത്തിലും, പോഷകത്തിലും, രുചിയിലുമെല്ലാം തന്നെ ഓരോന്നും മറ്റേതില്‍നിന്നു വ്യത്യസ്തമാണല്ലോ.

ഇങ്ങിനെ, നിത്യേന മനുഷ്യന്‍ കണ്ടറിഞ്ഞും, അനുഭവിച്ചുംകൊണ്ടിരിക്കുന്ന വമ്പിച്ച അനുഗ്രഹങ്ങള്‍ ഓരോന്നും തന്നെ അതിന്റെ പിന്നില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന ആ മഹാശക്തിയാകുന്ന സൃഷ്ടാവിനെപ്പറ്റി ഓര്‍മ്മിപ്പിക്കുവാനും, അവന്റെ കഴിവും മഹത്വവും മനസ്സിലാക്കുവാനും ധാരാളം മതിയായ ദൃഷ്ടാന്തങ്ങളാകുന്നു. ഇതെല്ലാം അതിവിദഗ്ധനായ ഒരു സൃഷ്ടി കര്‍ത്താവിന്റെ വ്യവസ്ഥകൊണ്ടല്ലാതെ സ്വയം അങ്ങു സംഭവിക്കുന്നതാണെന്ന് വല്ലവരും കരുതുമോ?! കരുതുന്നുവെങ്കില്‍ അവര്‍ വിഡ്ഢികളല്ലെങ്കില്‍ – വക്രബുദ്ധികളായിരിക്കുമെന്നു തീര്‍ത്തുപറയാം. ഇതെല്ലാം വ്യവസ്ഥാപിതമായി സൃഷ്ടിച്ചു നടപ്പില്‍ വരുത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ആ മഹാശക്തിക്കു – അല്ലാഹുവിനു. മരണശേഷം മനുഷ്യനു മറ്റൊരു ജീവിതം നല്‍കുവാന്‍ കഴിയുകയില്ലെന്നോ, അതു സംഭവ്യമല്ലെന്നോ പറയുന്നതും കടുത്ത വിഡ്ഢിത്തമത്രെ. അതാണു അല്ലാഹു ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നത്.

മേല്‍ചൂണ്ടിക്കാട്ടിയതുപോലുള്ള ധാരാളം ദൃഷ്ടാന്തങ്ങളുടെ നേരെ കണ്ണടച്ചുകൊണ്ടു ഞങ്ങള്‍ മരിച്ചു മണ്ണായിട്ടു പിന്നെയും പുതുതായി സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുകയോ എന്നു പരിഹാസ രൂപത്തില്‍ അവര്‍ ചോദിക്കുന്നു! വല്ല വിഷയത്തിലും അത്ഭുതപ്പെടാമെങ്കില്‍ ഈ ചോദ്യത്തിലല്ലേ അത്ഭുതപ്പെടേണ്ടത്? സത്യനിഷേധികളായ അവിശ്വാസികളാണു ഈ ചോദ്യം ചോദിക്കുന്നവര്‍. ഇപ്പോള്‍ അവര്‍ സ്വതന്ത്രരായി കഴിയുന്നുവെങ്കിലും നരകത്തില്‍വെച്ചു അവരുടെ കഴുത്തുകളില്‍ വിലങ്ങുകളിട്ടു ബന്ധിക്കപ്പെടുക തന്നെ ചെയ്യും. അവര്‍ നരകത്തില്‍ നിത്യവാസികളുമായിരിക്കും.

‘കഴുത്തില്‍ വിലങ്ങുകളുണ്ടായിരിക്കും’ എന്നു പറഞ്ഞതു നരകത്തില്‍ അവര്‍ക്കുണ്ടാകുന്ന അനുഭവമെന്ന നിലക്കാണു മിക്ക വ്യാഖ്യാതാക്കളും വ്യാഖ്യാനിക്കുന്നത്. പരമ്പരാഗതമായ അന്ധവിശ്വാസങ്ങള്‍ക്കു അവര്‍ അടിമപ്പെട്ടിരിക്കുകയാണ് – അഥവാ അതു നിമിത്തമാണവര്‍ വിശ്വസിക്കാത്തത് – എന്നാണതിന്റെ ഉദ്ദേശ്യമെന്നും ചില വ്യാഖ്യാതാക്കള്‍ പ്രസ്താവിച്ചിരിക്കുന്നു. الله أعلم

രക്ഷക്കും സമാധാനത്തിനും ആഗ്രഹിക്കുകയോ, സത്യവിശ്വാസംവഴി അതിനുള്ള മാര്‍ഗ്ഗം അവലംബിക്കുകയോ ചെയ്യാതെ – അതിനു മുമ്പായി – തങ്ങളോടു താക്കീതു ചെയ്യപ്പെടുന്ന ആ ശിക്ഷ ഇങ്ങോട്ടുവരട്ടെ എന്നു മുശ്രിക്കുകള്‍ ധൃതികൂട്ടിയിരുന്നതിനെപ്പറ്റിയാണു ആദ്യത്തെ വചനത്തില്‍ പ്രസ്താവിക്കുന്നത്. ഇവരെപ്പോലെയുള്ള നിഷേധികള്‍ക്കു അല്ലാഹുവിങ്കല്‍ നിന്നുള്ള കടുത്ത ശിക്ഷകള്‍ അനുഭവിക്കേണ്ടി വരുമെന്നുള്ളതിനു എത്രയോ ഉദാഹരണങ്ങള്‍ മുമ്പു കഴിഞ്ഞുപോയിട്ടുണ്ട്. അതുപോലെ വല്ല ശിക്ഷയും ഇവര്‍ക്കും വരാമെന്ന് ഇവര്‍ ധരിച്ചിരിക്കട്ടെ. പെട്ടെന്നു നടപടിയെടുക്കാതിരിക്കുന്നതു അല്ലാഹുവിന്റെ ഔദാര്യംകൊണ്ടു മാത്രമാണ്. മനുഷ്യരുടെ അക്രമങ്ങള്‍ പരിഗണിക്കുമ്പോള്‍ അപ്പപ്പോള്‍ നടപടി എടുക്കാവുന്നതാണെങ്കിലും അല്ലാഹു അവരോടു വിട്ടുവീഴ്ച കാണിക്കുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്. ശിക്ഷാനടപടി എടുക്കുമ്പോഴാകട്ടെ, അത് കഠിനതരവുമായിരിക്കും. ഇതൊക്കെയാണ് അവര്‍ക്ക് നല്‍കുന്ന മറുപടിയുടെ സാരം.

അതേ മുശ്രിക്കുകളുടെ മറ്റൊരു പരിഹാസമാണു രണ്ടാമത്തെ വചനത്തില്‍ കാണുന്നത്. നബി (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) യുടെ സത്യത്ത തെളിയിക്കുന്ന ധാരാളം ദൃഷ്ടാന്തങ്ങള്‍ മുമ്പിലുണ്ടായിരുന്നിട്ടും അതൊന്നും വകവെക്കാതെ അവര്‍ പിന്നെയും വേറെ ദൃഷ്ടാന്തങ്ങള്‍ ചോദിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കും. (6:8; 10:20; 25:21; 17: 90 – 93 മുതലായവ നോക്കുക). ഇതിനു നല്‍കിയ മറുപടിയുടെ സാരം ഇതാണു: ദൃഷ്ടാന്തങ്ങള്‍ കാട്ടികൊടുക്കുവാനുള്ള കഴിവോ, ചുമതലയോ നബി (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) ക്കില്ല. അവരെ ഉപദേശിക്കലും താക്കീതു ചെയ്യലും മാത്രമാണു അവിടുന്നു ചെയ്യേണ്ടത്. ഓരോ സമുദായത്തിനും സന്മാര്‍ഗ്ഗദര്‍ശനം നല്‍കുവാന്‍ അല്ലാഹു പ്രത്യേകം ദൂതന്‍മാരെ അയക്കുകയുണ്ടായിട്ടുണ്ട്. അതുപോലെ, ഈ സമുദായത്തിന്റെ വഴികാട്ടിയായി അയക്കപ്പെട്ട ഒരാളാണു നബി (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) യും.

അല്ലാഹുവിന്റെ സര്‍വ്വജ്ഞതയും, സൂക്ഷ്മജ്ഞതയും വെളിപ്പെടുത്തുന്ന ചില യാഥാര്‍ത്ഥ്യങ്ങളാണു ഈ വചനങ്ങളില്‍ കാണുന്നത്. ഓരോ പെണ്ണും ഗര്‍ഭം ധരിക്കുന്നതിനെയും അതില്‍ വരുന്ന ഏറ്റക്കുറവുകളെയും അവന്‍ അറിയുന്നു. അതെ, ഗര്‍ഭം എപ്പോള്‍ ഉണ്ടാകുന്നു, എപ്പോള്‍ പ്രസവിക്കുന്നു, ആണാണോ, പെണ്ണാണോ, പൂര്‍ണ്ണ ഗാത്രമോ, വികല ഗാത്രമോ, ഭാഗ്യമുള്ളതോ, നിര്‍ഭാഗ്യമുള്ളതോ, തടിച്ചതോ, മെലിഞ്ഞതോ, സ്വരൂപിയോ, വിരൂപിയോ, എന്നിത്യാദി കാര്യങ്ങളും, ഓരോ ഗര്‍ഭത്തിലും എത്രകുട്ടി ജനിക്കുമെന്നു തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങളും അവനറിയാം. ഓരോ വസ്തുവിനും, ഓരോ കാര്യത്തിനും അതു ഇന്നിന്ന പ്രകാരം ആയിരിക്കണമെന്നും, ആയിരിക്കുമെന്നും അവന്‍ ഓരോ തോതും കണക്കും നിശ്ചയിച്ചിട്ടുണ്ട്. അതനുസരിച്ചു മാത്രമേ എല്ലാം സംഭവിക്കുകയുള്ളു. രഹസ്യ പരസ്യമെന്ന വ്യത്യാസം അവനെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഇല്ലതന്നെ. രണ്ടും അവന് ഒരുപോലെയാകുന്നു. ഉദാഹാരണമായി, രാത്രിയുടെ കൂരിരുട്ടില്‍ ഒളിഞ്ഞു മറഞ്ഞിരിക്കുന്നവനും, പകല്‍ വെളിച്ചത്തില്‍ വെളിക്കിറങ്ങി നടക്കുന്നവനും അവന്റെ അടുക്കല്‍ സമമാണ്. മഹത്വത്തിന്റെയും, ഉന്നതിയുടെയും പാരമ്യം പ്രാപിച്ചവനാണു അവന്‍.

നബി (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) അരുളിച്ചെയ്തതായി ഇബ്നു ഉമര്‍ (رَضِيَ اللهُ تَعَالَى عَنْهُ) ഇപ്രകാരം ഉദ്ധരിച്ചിരിക്കുന്നു: ‘അദൃശ്യജ്ഞാനത്തിന്റെ താക്കോലുകള്‍ (പ്രധാന വിഷയങ്ങള്‍) അഞ്ചെണ്ണമാകുന്നു. അല്ലാഹു അല്ലാതെ അവ അറിയുകയില്ല. നാളെ (ഭാവിയില്‍) എന്തുണ്ടാകുമെന്നു അല്ലാഹു അല്ലാതെ അറിയുകയില്ല. ഗര്‍ഭാശയങ്ങള്‍ കുറവു വരുത്തുന്നതെന്താണെന്നു അല്ലാഹു അല്ലാതെ അറിയുകയില്ല. മഴ വരുക എപ്പോഴാണെന്നു അല്ലാഹു അല്ലാതെ അറിയുകയില്ല. ഏതു ഭൂമിയിലാണു താന്‍ മരണപ്പെടുകയെന്നു ഒരാളും അറിയുകയില്ല. അന്ത്യസമയം എപ്പോള്‍ നിലവില്‍ വരുമെന്നു അല്ലാഹു അല്ലാതെ അറിയുകയില്ല.’ (ബുഖാരി). ഭൂത – വര്‍ത്തമാന – ഭാവികാല വ്യത്യാസം കൂടാതെ, ചെറുപ്പ വലുപ്പ വ്യത്യാസം കൂടാതെ, സകല കാര്യങ്ങളും അല്ലാഹുവിന്റെ അറിവും, നിശ്ചയവും, പരിപാടിയും അനുസരിച്ചു മാത്രമേ സംഭവിക്കുകയുള്ളുവെന്നുള്ളതിനു മതിയായ തെളിവത്രെ ഈ വചനങ്ങള്‍. (കൂടുതല്‍ വിശദീകരണത്തിനു സൂ: ഹദീദിനു ശേഷമുള്ള ‘ഖളാഖദ്ര്‍’ എന്ന വ്യാഖ്യാനക്കുറിപ്പു നോക്കുക) മനുഷ്യരെ ആപത്തുകളില്‍നിന്നു കാത്തു രക്ഷിക്കുവാന്‍ വേണ്ടി അജ്ഞാതമായ ചില ഏര്‍പ്പാടുകള്‍ അല്ലാഹു ചെയ്തുവെച്ചിട്ടുണ്ടെന്നു അടുത്ത വചനത്തില്‍ അല്ലാഹു അറിയിക്കുന്നു:-

مُعَقِّبَاتٌ (മുഅഖ്-ഖിബാത്ത്) എന്ന വാക്കിനു ‘ആദ്യത്തെ സംഘത്തിനു പിന്നാലെ മറ്റേ സംഘം തുടര്‍ന്നുവരുന്ന കാവല്‍ക്കാരായ മലക്കുകള്‍ (ملائكة حفظة تعقب الأولى منها الأخرى) എന്നാണു ഇമാം ബുഖാരീ (رحمه الله) അര്‍ത്ഥം ഉദ്ധരിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഖുര്‍ആന്‍ വ്യാഖ്യാതാക്കളില്‍ ഭൂരിഭാഗവും സ്വീകരിക്കുന്നതും, കൂടുതല്‍ സ്വീകാര്യമായതുമായ അര്‍ത്ഥവും അതു തന്നെ. നബി (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) ഒരു ഹദീസില്‍ ഇപ്രകാരം പറഞ്ഞിരിക്കുന്നു: ‘ഒരു കൂട്ടം മലക്കുകള്‍ രാത്രിയും, ഒരു കൂട്ടം മലക്കുകള്‍ പകലുമായി നിങ്ങളില്‍ തുടര്‍ന്നുവന്നുകൊണ്ടിരിക്കും. സുബ്ഹ് നമസ്കാരത്തിലും, അസര്‍ നമസ്കാരത്തിലും അവര്‍ ഒരുമിച്ചു ചേരും. രാത്രി കഴിച്ചുകൂട്ടിയവര്‍ കയറിചെല്ലുമ്പോള്‍ അല്ലാഹു അവനു നിങ്ങളെപ്പറ്റി കൂടുതല്‍ അറിയാവുന്നതോടുകൂടിത്തന്നെ – അവരോടു ചോദിക്കും: എന്റെ അടിയാന്‍മാരെ നിങ്ങള്‍ വിട്ടുപോന്നതു എങ്ങിനെയാണ്? അവര്‍ പറയും: ഞങ്ങള്‍ അവരുടെ അടുക്കല്‍ ചെന്നതു അവര്‍ നമസ്കരിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുമ്പോഴാണു; ഞങ്ങള്‍ അവരെ വിട്ടു പോന്നതും അവര്‍ നമസ്കരിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുമ്പോഴാണു.’ (ബു; മു).

ഓരോ തരത്തിലായി എല്ലായ്പോഴും മലക്കുകള്‍ മനുഷ്യനോടു ബന്ധപ്പെട്ടു വരുന്നുണ്ടെന്നു പല ഹദീസുകളില്‍നിന്നും അറിയപ്പെട്ടതും, ചില ഖുര്‍ആന്‍ വചനങ്ങളില്‍നിന്നു മനസ്സിലാക്കാവുന്നതുമാകുന്നു. അത്രയുമല്ല, ഈ ഭൗമികമായ കാര്യങ്ങളില്‍തന്നെയും മലക്കുകള്‍ പല തരത്തില്‍ ബന്ധപ്പെട്ടു കൊണ്ടിരിക്കുന്നുണ്ടെന്ന യാഥാര്‍ത്ഥ്യം – അതു ഭൗതിക ദൃഷ്ടികള്‍ക്കോ മനുഷ്യശാസ്ത്രങ്ങള്‍ക്കോ അജ്ഞാതമാണെങ്കിലും ഖുര്‍ആനും ഹദീസും മുഖേന സ്ഥാപിതമായിട്ടുള്ളതാണ്. അല്ലാഹുവിലും , അദൃശ്യ കാര്യങ്ങളിലും വിശ്വാസമുള്ളവര്‍ക്കൊന്നും അതു നിഷേധിക്കേണ്ടുന്ന ഗതികേടും വരുകയില്ല. مُعَقِّبَاتٌ കൊണ്ടു വിവക്ഷ കേവലം ചില ‘പ്രകൃതി ശക്തികളാ’ണെന്നും മറ്റും വരുത്തിത്തീര്‍ക്കുവാന്‍ ചിലര്‍ സാഹസപ്പെട്ടു കാണുന്നു. മേല്‍കണ്ട യഥാര്‍ത്ഥങ്ങളുടെ നേരെയുള്ള അവഗണനയില്‍നിന്നു ഉല്‍ഭവിച്ചതാണു ആ വ്യാഖ്യാനം. يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّـهِ (അല്ലാഹുവിന്റെ കല്‍പന നിമിത്തം അവര്‍ അവനെ കാക്കുന്നു) എന്നും അതിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചതില്‍ നിന്നുതന്നെ ആ ‘ശക്തികള്‍’ കേവലം ബുദ്ധിജീവികളായിരിക്കുമെന്നു വ്യക്തമാകുന്നു താനും. മനുഷ്യന്റെ കര്‍മ്മങ്ങളെല്ലാം രേഖപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന രണ്ടു മലക്കുകള്‍ അവന്റെ വലത്തും ഇടത്തുമായി സദാ നിലവിലുണ്ടെന്നു 50:18; 82:10, 11 എന്നീ വചനങ്ങളില്‍ അല്ലാഹു അറിയിച്ചു തന്നിട്ടുള്ളതാണ്. അതുപോലെ അവന്റെ മുമ്പിലും പിമ്പിലുമായി അവനെ തിന്മകളില്‍നിന്നും ഉപദ്രവങ്ങളില്‍ നിന്നും കാക്കുന്ന വേറൊരു വിഭാഗം മലക്കുകള്‍ ഊഴം വെച്ചു മാറിമാറി വന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്നുണ്ടെന്നത്രെ ഈ വചനം മുഖേന അറിയിക്കുന്നതു.

يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّـهِ (അല്ലാഹുവിന്റെ കല്‍പ്പന നിമിത്തം അവര്‍ അവനെ കാക്കുന്നു) എന്ന വാക്യത്തെ സംബന്ധിച്ച് ഇബ്നു അബ്ബാസ് (رَضِيَ اللهُ تَعَالَى عَنْهُ)ല്‍ നിന്നു ഇങ്ങനെ നിവേദനം ചെയ്യപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു: ‘അവര്‍ അവനെ മുമ്പിലൂടെയും പിമ്പിലൂടെയും കാക്കുന്നു. എന്നാല്‍, അല്ലാഹുവിന്റെ വിധി നിശ്ചയം വരുമ്പോള്‍ അവര്‍ അവനില്‍നിന്നു ഒഴിഞ്ഞുപോകും.’ മുജാഹിദു (رحمه الله) പറഞ്ഞതായി ഇങ്ങിനെ നിവേദനം ചെയ്യപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു: ‘ഒരു അടിയാനും തന്നെ അവന്റെ ഉറക്കിലും, അവന്റെ ഉണര്‍ച്ചയിലും ജിന്ന്, മനുഷ്യന്‍, പ്രാണികള്‍ എന്നിവയില്‍ നിന്നു അവനെ കാക്കുവാന്‍ ഏല്‍പിക്കപ്പെട്ട ഒരു മലക്കു ഇല്ലാത്തവനില്ല. അവയില്‍പെട്ട വല്ലതും അവനെ ഉദ്ദേശിച്ചു വരുമ്പോള്‍, അല്ലാഹു അനുവാദം നല്‍കിയതൊഴിച്ചു ബാക്കി എല്ലാറ്റിനോടും ആ മലക്ക് ‘പിന്നോക്കം പോകുക’ എന്നു പറയാതിരിക്കുകയില്ല’. അലി (رَضِيَ اللهُ تَعَالَى عَنْهُ) പറഞ്ഞതായി ഇങ്ങിനെയും രിവായത്തു വന്നിരിക്കുന്നു. ‘ഒരു അടിയാന്റെ കൂടെയും തന്നെ, അവന്റെ മേല്‍ വല്ല മതിലും വീഴുകയോ, അവന്‍ കിണറ്റില്‍ വീഴുകയോ, അവനെ ദുഷ്ടമൃഗം പിടിക്കുകയോ, അവന്‍ മുങ്ങിപ്പോകുകയോ, കരിഞ്ഞുപോകുകയോ ചെയ്യുന്നതില്‍ നിന്ന് കാത്തുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന മലക്കുകള്‍ ഇല്ലാതെയില്ല. (അല്ലാഹുവിന്റെ) വിധി വരുമ്പോള്‍ അവന്റെയും വിധിയുടെയുമിടയില്‍ അവര്‍ ഒഴിവാക്കികൊടുക്കും. അഥവാ അതു അല്ലാഹു വിധിച്ചപോലെ വരട്ടെ എന്നുവെച്ച് അവര്‍ ഒഴിഞ്ഞു നില്‍ക്കുമെന്നു സാരം. ആപത്തുകളില്‍ നിന്നും തിന്മകളില്‍ നിന്നും മനുഷ്യനെ കാത്തു രക്ഷിക്കുവാന്‍ മലക്കുകള്‍ ഉണ്ടെങ്കില്‍ പിന്നെ, മനുഷ്യന്‍ എന്തുകൊണ്ടു ചിലപ്പോള്‍ ആപത്തുകള്‍ക്കു വിധേയനാകുന്നു? എന്നു ചോദിക്കുന്ന പക്ഷം അതിനുള്ള മറുപടി ഈ മഹാന്‍മാരുടെ പ്രസ്താവനകളില്‍നിന്നു മനസ്സിലാക്കാമല്ലോ. വേണ്ടാ, തുടര്‍ന്നുകൊണ്ടുള്ള വാക്യങ്ങളില്‍തന്നെയും ഇതിനു മറുപടി കാണാവുന്നതാണ്‌.

തുടര്‍ന്നുള്ള വാക്യങ്ങളില്‍ മൂന്നുകാര്യങ്ങള്‍ അല്ലാഹു ഉണര്‍ത്തിയിരിക്കുന്നു: (1) ഒരു ജനത അവരുടെ സ്ഥിതിഗതികളില്‍ മാറ്റം വരുത്തുന്നതുവരെ അല്ലാഹു അവരുടെ സ്ഥിതിയില്‍ മാറ്റം വരുത്തുകയില്ല. (…إِنَّ اللَّـهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ) ഒരു ജനസമൂഹത്തിന്റെ അഭിവൃദ്ധിക്കോ, ഭദ്രതക്കോ, സമാധാനത്തിനോ തകരാറ് ബാധിക്കുന്നുവെങ്കില്‍ അതു അവരുടെ തന്നെ ചെയ്തികളുടെ ഫലമായിരിക്കുമെന്നു ഇതില്‍നിന്നു വ്യക്തമാകുന്നു. സമൂഹത്തിലെ ഓരോ വ്യക്തിക്കും ആ ചെയ്തികളില്‍ പങ്കുണ്ടായിക്കൊള്ളണമെന്നില്ല. ചിലപ്പോള്‍, അവരില്‍പെട്ട ഒരു വിഭാഗത്തിന്റെയോ ചില വ്യക്തികളുടെയോ ചെയ്തികളായിരിക്കും സമൂഹത്തിനു പൊതുവെ നാശകരമായി കലാശിക്കുന്നത്. അതാണു മറ്റൊരു സ്ഥലത്തു അല്ലാഹു ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നത്: وَاتَّقُوا فِتْنَةً لَّا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنكُمْ خَاصَّةً (നിങ്ങളില്‍നിന്ന് അക്രമം പ്രവര്‍ത്തിച്ചവര്‍ക്കു മാത്രമായി ബാധിക്കാത്ത കുഴപ്പത്തെ സൂക്ഷിക്കുവിന്‍ (8:25). അബൂബക്കര്‍ സിദ്ദീഖ് (رَضِيَ اللهُ تَعَالَى عَنْهُ) ഉദ്ധരിച്ച ഒരു നബി വചനത്തില്‍ ഇപ്രകാരം വന്നിരിക്കുന്നു: ‘അക്രമിയെ കണ്ടിട്ടു ജനങ്ങള്‍ അവന്റെ കൈക്കു പിടിക്കുന്നില്ലെങ്കില്‍, അല്ലാഹു തന്റെ പക്കല്‍നിന്നുള്ള വല്ല ശിക്ഷയും അവര്‍ക്കു പൊതുവായി ബാധിപ്പിക്കുമാറാകുന്നതാണ്.’ (ദാ; തി; ന). ഒരേ ഒരു നേതാവിന്റെയോ, ഭരണത്തലവന്റെയോ ഒരു കൊള്ളരുതായ്മ മൂലം ഒരു സംഘടനക്കോ, ഒരു രാഷ്ട്രത്തിനോ വമ്പിച്ച നാശനഷ്ടങ്ങള്‍ സംഭവിക്കുന്നതു അപൂര്‍വ്വമല്ലല്ലോ.

2. ഏതെങ്കിലും ഒരു കൂട്ടര്‍ക്കു വല്ല തിന്മയും ബാധിക്കണമെന്നു അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിച്ചാല്‍ പിന്നെ അതിനു യാതൊരു തടവും ഉണ്ടായിരിക്കയില്ല. (وَإِذَا أَرَادَ اللَّـهُ بِقَوْمٍ سُوءًا فَلَا مَرَدَّ لَهُ). രോഗം, ക്ഷാമം, പരാജയം, ഭയം, ദേഹനഷ്ടം, ധനനഷ്ടം തുടങ്ങിയ എല്ലാതരം തിന്മകളും ഇതില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. പക്ഷെ, പ്രത്യേകമായ (അവരില്‍നിന്നുള്ള) കാരണമോ, യുക്തമായ ലക്ഷ്യമോ കൂടാതെ അങ്ങിനെ അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിക്കുകയില്ലെന്നു തീര്‍ച്ചതന്നെ. അല്ലാഹു അങ്ങിനെ ഉദ്ദേശിച്ചു കഴിഞ്ഞാല്‍ പിന്നെ, ആരാലും ഒരു കാരണത്താലും അതു തടയുവാന്‍ ആര്‍ക്കും സാധ്യമല്ലെന്നു താല്‍പര്യം. 3. മനുഷ്യരുടെ കൈകാര്യങ്ങള്‍ നടത്തുന്ന യഥാര്‍ത്ഥ രക്ഷാധികാരി അല്ലാഹുവല്ലാതെ മറ്റാരുമല്ല. وَمَا لَهُم مِّن دُونِهِ مِن وَالٍ ദൈവങ്ങള്‍ക്കോ, ദിവ്യന്‍മാര്‍ക്കോ, പുണ്യാത്മാക്കള്‍ക്കോ, പിശാചുക്കള്‍ക്കോ, ജിന്നുകള്‍ക്കോ, മലക്കുകള്‍ക്കോ ഒന്നും തന്നെ അതില്‍ പങ്കില്ല. മനുഷ്യര്‍ക്കു വല്ല ഗുണമോ ദോഷമോ ചെയ്‌വാനും, നന്മയോ തിന്മയോ നല്‍കുവാനുള്ള യഥാര്‍ത്ഥ കഴിവു അല്ലാഹുവിനു മാത്രമേയുള്ളു.

അല്ലാഹുവിന്റെ ശക്തിമഹാത്മ്യങ്ങളെപ്പറ്റി ചിന്തിക്കുവാന്‍ പോരുന്നതും, നിത്യാനുഭവങ്ങളില്‍പെട്ടതുമായ ചില കാര്യങ്ങളെ ഓര്‍മ്മിപ്പിക്കുകയാണ്. മിന്നല്‍ ഉണ്ടാകുമ്പോള്‍, പെട്ടെന്നുണ്ടാകുന്ന അതിന്റെ ശക്തമായ തിളക്കം മൂലം മനുഷ്യര്‍ ഭയന്നു ഞെട്ടിപ്പോകുന്നു. അതിനെ തുടര്‍ന്നുണ്ടാകാവുന്ന മഴയെയും അതിന്റെ ഉപയോഗത്തേയും ഓര്‍ത്തു മോഹവും ആശയവും തോന്നുകയും ചെയ്യും. അതാണു خَوْفًا وَطَمَعًا (ഭയത്തിനും മോഹത്തിനുമായി) എന്നു പറഞ്ഞിരിക്കുന്നത്. ‘ഘനവത്ത്’ (الثِّقَال) എന്നു മേഘങ്ങളേ വിശേഷിപ്പിച്ചതു, അവയില്‍നിന്നു വര്‍ഷിക്കുന്ന മഴവെള്ളത്തിന്റെ ഭാരത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. കാറ്റുമൂലം മേഘങ്ങള്‍ തമ്മില്‍ സന്ധിക്കുമ്പോള്‍ അതില്‍ നിന്നുണ്ടാകുന്നഒരുതരം വൈദ്യുത പ്രവാഹം നിമിത്തം മിന്നല്‍ പ്രകാശവും, ഇടിനാദവും ഉണ്ടായിത്തീരുന്നുവെന്നു പറയപ്പെടുന്നു. രണ്ടും ഒരേ സമയത്തുണ്ടാകുന്നുവെങ്കിലും പ്രകാശത്തിന്റെ സഞ്ചാരം വേഗത്തിലും (*) ശബ്ദത്തിന്റെ സഞ്ചാരം അതിനെ അപേക്ഷിച്ചു സാവധാനത്തിലുമാകകൊണ്ടു ആദ്യം നമുക്കനുഭവപ്പെടുന്നതു മിന്നലായിരിക്കും. അതുകൊണ്ടായിരിക്കാം ആദ്യം അല്ലാഹു മിന്നലിനെപ്പറ്റി പ്രസ്താവിച്ചതും. الله أعلم

—–
(*). പ്രകാശം സെക്കന്റില്‍ 1,86,000 നാഴിക വേഗതയിലും ശബ്ദം ഒരു മിനുട്ടില്‍ 11,000 നാഴിക വേഗതയിലുമാണു സഞ്ചരിക്കുന്നത്.
—–

മലക്കുകള്‍ അല്ലാഹുവിനെ ഭയന്നു ‘തസ്ബീഹു’ നടത്തുമെന്നു പറഞ്ഞതിന്റെ താല്‍പര്യം വ്യക്തംതന്നെ. എന്നാല്‍, ഒരു ശബ്ദം മാത്രമാകുന്ന ഇടി അല്ലാഹുവിനെ സ്തുതിക്കുകയും അവനു തസ്ബീഹു നടത്തുകയും ചെയ്യുന്നുവെന്നു പറഞ്ഞതിന്റെ വിവക്ഷ എന്തായിരിക്കും? അല്ലാഹു പറയുന്നു: تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ ۚ وَإِن مِّن شَيْءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَـٰكِن لَّا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ (സാരം: ഏഴു ആകാശങ്ങളും ഭൂമിയും അവയിലുള്ളവരും അവനു തസ്ബീഹു നടത്തുന്നു. ഒരു വസ്തുവും തന്നെ അവനെ സ്തുതിച്ചുകൊണ്ടു തസ്ബീഹു നടത്താത്തതായിട്ടില്ല. എങ്കിലും അവരുടെ തസ്ബീഹ് നിങ്ങള്‍ ഗ്രഹിക്കുകയില്ല. (17:44). ഈ ആശയം അടുത്ത 15-ാം വചനത്തിലും കാണാവുന്നതാണ്‌. അതുകൊണ്ടു ഇടിയുടെ സ്തുതി കീര്‍ത്തനങ്ങളെക്കൊണ്ടുള്ള സാക്ഷാല്‍ വിവക്ഷ എന്താണെന്നു നമുക്കു ഗ്രഹിക്കുവാന്‍ കഴിയാത്തതാണെന്നും, അതിനോടു യോജിക്കുന്ന ഒരര്‍ത്ഥത്തിലുള്ള സ്തുതിയും, കീര്‍ത്തനവുമായിരിക്കും അതെന്നുംവെച്ച് സമാധാനിക്കുവാനേ നിവൃത്തിയുള്ളു. ഓരോ വസ്തുവും ഓരോന്നിലുണ്ടാകുന്ന മാറ്റങ്ങളും അല്ലാഹുവിന്റെ മഹിതമഹത്വങ്ങളിലേക്കു വിരല്‍ ചൂണ്ടുന്നവയാണെന്നുള്ള കാര്യം സ്പഷ്ടമാണുതാനും. ഇടിയും ഇതില്‍നിന്നു ഒഴിവല്ല. ഇടിത്തീയിന്റെ (ഇടിവാളിന്റെ) ഭയങ്കരതയും അതുമൂലം ഉണ്ടാകാറുള്ള അത്യാഹിതങ്ങളും എല്ലാവര്‍ക്കും അറിയാവുന്നതാണ്. പെട്ടന്നുള്ള ജീവനാശം മാത്രമല്ല, വമ്പിച്ച കെട്ടിടങ്ങള്‍, അണക്കെട്ടുകള്‍, പാറക്കൂട്ടങ്ങള്‍ മുതലായവപോലും മിടിയിടകൊണ്ടു പൊട്ടിപ്പൊളിഞ്ഞ് തരിപ്പണമായിത്തീരുന്നു. എന്നാല്‍, ഇടിത്തീകള്‍ ഉണ്ടാകുമ്പോഴൊക്കെ ആപത്തു സംഭവിക്കുന്നില്ല. അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിക്കുമ്പോഴും, അവന്‍ ഉദ്ദേശിക്കുന്നവര്‍ക്കും മാത്രമേ ആപത്തു നേരിടുന്നുള്ളു. അതാണു فَيُصِيبُ بِهَا مَن يَشَاءُ (എന്നിട്ട് അവന്‍ ഉദ്ദേശിക്കുന്നവര്‍ക്ക് അവന്‍ അവയെ ബാധിപ്പിക്കുന്നു) എന്നു പറഞ്ഞത്.

ഇടി, മിന്നല്‍, മേഘം, മഴ, ഇടിവാള്‍ എന്നിവക്കെല്ലാം ശാസ്ത്രത്തിന്റെ ഭാഷയില്‍ അതിനു കാരണങ്ങള്‍ പലതും പറയുവാനുണ്ടെങ്കിലും ആ കാരണങ്ങള്‍ വ്യവസ്ഥപ്പെടുത്തിയതും, ആ കാരണങ്ങള്‍ ഒത്തു കൂടുമ്പോള്‍ അവയെ സൃഷ്ടിരംഗത്തു വരുത്തുന്നതും അല്ലാഹുവല്ലാതെ മറ്റാരുമല്ല. അല്ലാഹു നിശ്ചയിച്ചുവെച്ചതും, നിലവില്‍ കണ്ടുവരുന്നതുമായ ചില നടപടിക്രമങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ഇന്നിന്ന കാരണങ്ങള്‍ ഉണ്ടാകുമ്പോള്‍ ഇന്നിന്ന കാര്യങ്ങള്‍ സംഭവിക്കുന്നുവെന്നോ, ഇന്നിന്ന കാര്യങ്ങള്‍ക്കു ഇന്നിന്നവയാണു കാരണങ്ങളെന്നോ പറയുകയല്ലാതെ, പുതിയ കാര്യകാരണ ബന്ധങ്ങള്‍ ഏര്‍പ്പെടുത്തുവാന്‍ മനുഷ്യര്‍ക്കോ മനുഷ്യശാസ്ത്രങ്ങള്‍ക്കോ സാധ്യമല്ല തന്നെ. എല്ലാം അവന്റെ വ്യവസ്ഥയും പരിപാടിയും അനുസരിച്ചു നടക്കുന്നു. എല്ലാം അവന്റെ സൃഷ്ടിയും. ഇത്തരം കാര്യങ്ങളെപ്പറ്റി ചിന്തിച്ചു സത്യം മനസ്സിലാക്കുവാന്‍ ശ്രമിക്കാതെ, അല്ലാഹുവിന്റെ ഏകത്വത്തിലും, അധികാരാവകാശങ്ങളിലും തര്‍ക്കം നടത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കുകയാണു അവിശ്വാസികള്‍. തല്‍ക്കാലം അവരെ അവരുടെ പാട്ടിനു വിട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും അവരുടെ മേല്‍ അതിശക്തമായ നടപടി അല്ലാഹു എടുത്തേക്കുകതന്നെ ചെയ്യുമെന്നാണ് അവസാനത്തെ വാക്യത്തിന്റെ താല്‍പര്യം.

(1).ഇടിയും, ഇടിവാളും കേള്‍ക്കുമ്പോള്‍ നബി (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) ഇപ്രകാരം പറയാറുണ്ടായിരുന്നതായി ഇബ്നു ഉമര്‍ (رَضِيَ اللهُ تَعَالَى عَنْهُ) പ്രസ്താവിച്ചിരിക്കുന്നു: (*) ‘അല്ലാഹുവേ, നിന്റെ കോപംകൊണ്ടു ഞങ്ങളെ നീ കൊലപ്പെടുത്തരുതേ! നിന്റെ ശിക്ഷകൊണ്ടു ഞങ്ങളെ നീ നശിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യരുതേ! അതിനുമുമ്പു നീ ഞങ്ങളെ സൗഖ്യത്തിലാക്കുകയും ചെയ്യേണമേ!’ (അ; തി; ന മുതലായവരും, ബുഖാരീ – കിതാബുല്‍ അദബിലും). (2) ഇടികേള്‍ക്കുമ്പോള്‍ നബി (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) ഇപ്രകാരം പറഞ്ഞിരുന്നുവെന്നു അബൂഹുറൈറ (رَضِيَ اللهُ تَعَالَى عَنْهُ)യും പ്രസ്താവിച്ചിരിക്കുന്നു: (**). ‘യാതൊരുവനെ സ്തുതിച്ചുകൊണ്ടു ഇടി തസ്ബീഹ് നടത്തുന്നുവോ അവന്‍ മഹാപരിശുദ്ധന്‍ – അവനെ ഞാന്‍ വാഴ്ത്തുന്നു.’ (ഇബ്നു ജരീര്‍).

(*) اللَّهُمَّ لا تَقْتُلْنَا بِغَضَبِكَ ، وَلا تُهْلِكْنَا بِعَذَابِكَ ، وَعَافِنَا قَبْلَ ذَلِكَ
(**) سُبْحَانَ الَّذِي يُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ

വിളിച്ചു പ്രാര്‍ത്ഥിക്കപ്പെടുവാന്‍ അവകാശപ്പെട്ടവന്‍ അല്ലാഹു മാത്രമാകുന്നു. അവനെയല്ലാതെ വിളിച്ചു പ്രാര്‍ത്ഥിച്ചിട്ടു ഒരു കാര്യവുമില്ല. അല്ലാഹു അല്ലാത്തവരെ വിളിച്ചു പ്രാര്‍ത്ഥിക്കുന്നതു, ഒരാള്‍ കിണറ്റിനരികെ ചെന്ന് ദാഹനിവൃത്തിക്കായി അതിലേക്കു രണ്ടുകൈയും നീട്ടുന്നതിനു തുല്യമാകുന്നു. വെള്ളം അവിടെയുണ്ടു. അതവന്നു ആവശ്യവുമുണ്ട്. പക്ഷേ, കൈനീട്ടിയതുകൊണ്ടു വെള്ളം വായിലെത്തുകയില്ലല്ലോ. തൊട്ടികെട്ടി മുക്കിയെടുക്കുകയാണു വെള്ളം കിട്ടുവാനുള്ള മാര്‍ഗ്ഗം. അതുപോലെ, ഉദ്ദിഷ്ടകാര്യം സാധിക്കുവാന്‍ അതിന്റെ നേര്‍ക്കു നേരെയുള്ള മാര്‍ഗ്ഗം തന്നെ സ്വീകരിക്കണം. അല്ലാഹു അല്ലാത്തവരെ വിളിച്ചപേക്ഷിച്ചതുകൊണ്ടു ഉദ്ദിഷ്ടകാര്യംസാധിക്കുവാന്‍ പോകുന്നില്ല. അതു അവിശ്വാസികളുടെ പണിയാകുന്നു. വെറും ഒരു പാഴ്വേല മാത്രമാണത്.

ഓത്തിന്റെ സുജൂദു ചെയ്യേണ്ടുന്ന ആയത്തുകളില്‍ ഒന്നാണിതും, ആരാധനയായി ചെയ്യപ്പെടുന്ന സാഷ്ടാംഗ നമസ്കാരത്തെ ഉദ്ദേശിച്ചാണു സാധാരണ നാം ‘സുജൂദു (سجود) എന്നു പറയാറുള്ളതെങ്കിലും വിധേയത്വവും താഴ്മയും പ്രകടിപ്പിക്കുക എന്നാണതിന്റെ മൂലാര്‍ത്ഥം. സുജൂദു രണ്ടു തരത്തിലുണ്ടു. സ്വന്തം ഇച്ഛയനുസരിച്ചുള്ളതും (السجود بلا اختيار)ഏതെങ്കിലും നിലക്കുള്ള വിധേയത്വം അനുസരിച്ചുള്ളതും (سجود بالتسخير) ഇച്ഛയനുസരിച്ചും സ്വമനസ്സാലെയും ഉണ്ടാകുന്ന സുജൂദാണ് പുണ്യകര്‍മ്മവും പ്രതിഫലം നല്‍കപ്പെടുന്നതുമായിരിക്കുക. فَاسْجُدُوا لِلَّـهِ وَاعْبُدُوا (നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവിനു സുജൂദു ചെയ്യുകയും ആരാധന ചെയ്യുകയും ചെയ്‍വിന്‍ (53: 62) എന്നതുപോലെയുള്ള കല്‍പനകള്‍ ഈ അര്‍ത്ഥത്തിലുള്ള സുജൂദിനെപ്പറ്റിയാകുന്നു. നിഴലുകള്‍ സുജൂദു ചെയ്യുന്നുവെന്നു ഈ വചനത്തിലും, സൂ: നഹ്ല്‍ 48ലും കാണുന്നതു രണ്ടാമത്തെ അര്‍ത്ഥത്തില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്ന സുജൂദിനെപ്പറ്റിയുമാകുന്നു. ആകാശഭൂമികളിലുള്ള ജീവികളും മലക്കുകളും അല്ലാഹുവിനു സുജൂദു ചെയ്യുന്നുവെന്നു സൂ: നഹ്ല്‍ 39ല്‍ പറഞ്ഞിരിക്കുന്നതില്‍ ഈ രണ്ടര്‍ത്ഥത്തിലുള്ള സുജൂദുകളും ഉള്‍പെടുന്നു. മറ്റൊരു വിധത്തില്‍ പറയുന്നപക്ഷം, താഴ്മയും ഭക്തിയും അര്‍പ്പിച്ചുകൊണ്ടു ആരാധനാ രൂപത്തില്‍ ചെയ്യപ്പെടുന്ന സാഷ്ടാംഗ നമസ്കാരത്തിനും, ഏതെങ്കിലും നിര്‍ബ്ബന്ധത്തിനോ, അല്ലാഹു നിശ്ചയിച്ച പ്രകൃതി നിയമങ്ങള്‍ക്കോ വഴങ്ങിക്കൊണ്ടുള്ള വിധേയത്വത്തിനും, ‘സുജൂദു’ എന്നു പറയപ്പെടും. (ഇമാം റാഗിബിന്റെ ‘അല്‍മുഫ്റദാത്തും’ മറ്റും നോക്കുക.)

ആകാശഭൂമികളിലുള്ളവര്‍ (مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ) എന്നു പറഞ്ഞതില്‍ മലക്കുകള്‍, മനുഷ്യര്‍, ജിന്നുകള്‍ എന്നീ ബുദ്ധിവര്‍ഗ്ഗങ്ങളെല്ലാം ഉള്‍പ്പെടുന്നു. മലക്കുകള്‍ മുഴുവനും, മനുഷ്യരിലും ജിന്നുകളിലുമുള്ള സത്യവിശ്വാസികളും സ്വമനസ്സാലെയും ഇച്ഛയനുസരിച്ചും തന്നെ അല്ലാഹുവിനു ആരാധനയായി സുജൂദു ചെയ്യുന്നു. കപടവിശ്വാസികളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം അവര്‍ മുസ്ലിംകളായി അഭിനയിക്കുന്നവരാകകൊണ്ടു മനമില്ലാമനസ്സോടെയാണെങ്കിലും അവരും അല്ലാഹുവിനു സുജൂദു ചെയ്യേണ്ടി വരുന്നു. അതുപോലെ, ചില അത്യാപല്‍ഘട്ടങ്ങള്‍ നേരിടുമ്പോള്‍, തങ്ങളുടെ ഇതരദൈവങ്ങളെയെല്ലാം മറന്നു യഥാര്‍ത്ഥ ദൈവമായ അല്ലാഹുവിനെമാത്രം വിളിച്ചുകൊണ്ടു അവനു സുജൂദായി വീഴുവാന്‍ ബഹുദൈവ വിശ്വാസികളും ചിലപ്പോള്‍ നിര്‍ബ്ബന്ധിതരാകാറുണ്ട്. അല്ലാഹു നിശ്ചയിച്ച പ്രകൃതിവ്യവസ്ഥകള്‍ക്കു മുമ്പില്‍ തല കുനിക്കുകയും അവക്കു വഴങ്ങുകയും ചെയ്യുന്നതില്‍നിന്നു ആരും ഒഴിവില്ലതാനും. ജീവികളും, നിര്‍ജ്ജീവികളുമടക്കം സകല വസ്തുക്കളും ഈ അര്‍ത്ഥത്തില്‍ അല്ലാഹുവിനു സുജൂദു ചെയ്യുന്നവര്‍ തന്നെ. നിഴലുകള്‍ പദാര്‍ത്ഥങ്ങളല്ലെങ്കിലും, അവപോലും അവക്കു അല്ലാഹു നിശ്ചയിച്ചുവെച്ചിട്ടുള്ള പ്രകൃതിനിയമങ്ങള്‍ക്കു വിധേയമായിട്ടാണിരിക്കുന്നത്. ഉദാഹരണമായി രാവിലെയും വൈകുന്നേരവും അവക്കു ദൈര്‍ഘ്യം കൂടുന്നു. പിന്നീടവ ചുരുങ്ങുന്നു. ചില പ്രത്യേക അവസരങ്ങളില്‍ അവ വലത്തോട്ടു തിരിയുന്നു. മറ്റു ചിലപ്പോള്‍ ഇടത്തോട്ടും തിരിയുന്നു. അതിലൊന്നും ഒരു മാറ്റവും വരുത്തുവാന്‍ ആര്‍ക്കും സാധ്യവുമല്ല. ഇതെല്ലാം അല്ലാഹുവിന്റെ മഹത്വത്തെയും പരിശുദ്ധതയെയും വെളിപ്പെടുത്തുന്ന ദൃഷ്ടാന്തങ്ങളാണല്ലോ. (സൂറ: നഹ്ല്‍: 48; 49; ഹജ്ജ് : 18 എന്നീ വചനങ്ങളും അവയുടെ വ്യാഖ്യാനവും കൂടി നോക്കുക.)

ബഹുദൈവ വിശ്വാസിയെ അന്ധനോടും, ബഹുദൈവവിശ്വാസത്തെ അന്ധകാരത്തോടും, സത്യവിശ്വാസിയെ കാഴ്ചയുള്ളവനോടും, സത്യവിശ്വാസത്തെ പ്രകാശത്തോടും ഉപമിച്ചിരിക്കുകയാണ്. ഈ വചനത്തിലെ ആശയം ഒരു വിശദീകരണവും കൂടാതെ സ്വയം വ്യക്തമാകുന്നു. അടുത്ത വചനത്തില്‍, യഥാര്‍ത്ഥവും അയഥാര്‍ത്ഥവും തമ്മിലുള്ള അന്തരം കാണിക്കുന്ന രണ്ടു ഉപമകള്‍ അല്ലാഹു വിവരിക്കുന്നു:-

അല്ലാഹുതന്നെ പ്രസ്താവിച്ചതുപോലെ, യഥാര്‍ത്ഥവും അയഥാര്‍ത്ഥവും – അഥവാ സത്യവും മിഥ്യയും – തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസത്തിനു നല്ല ഉദാഹരണങ്ങളാണിത്. ഒന്ന് വെള്ളവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതും, മറ്റേതു തീയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതും. രണ്ടിലെയും സാദൃശ്യബിന്ദു ഒന്നുതന്നെ. ഇതുപോലെ, കപട വിശ്വാസികളെക്കുറിച്ചും തീയും വെള്ളവുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ടുള്ള ചില ഉപമകള്‍ അല്‍ബഖറഃ 17 – 20ല്‍ മുമ്പുകഴിഞ്ഞുപോയിട്ടുണ്ട്‌. താഴെ കാണുന്നതുപോലെയുള്ള ചില ഹദീസുകളിലും അപ്രകാരം കാണാം. ഈ ഉപമകളുടെ സാരം ഇങ്ങിനെ മനസ്സിലാക്കാം:

മഴ വര്‍ഷിക്കുന്നതോടെ മലഞ്ചരിവുകളില്‍ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന താഴ്വരകളിലൂടെ അതതിന്റെ വലുപ്പവും കിടപ്പും അനുസരിച്ച് മലവെള്ളം കുത്തി ഒഴുകിവരുമല്ലോ. ധാരാളം നുരയും പതയും വഹിച്ചുകൊണ്ടായിരിക്കും അത് ഒഴുകിവരുന്നത്. അതുപോലെത്തന്നെ, ആഭരണം മുതലായ ചില ഉപകരണങ്ങളെ ഉണ്ടാക്കുവാന്‍വേണ്ടി സ്വര്‍ണ്ണം, വെള്ളി, ഇരുമ്പ് തുടങ്ങിയ ലോഹങ്ങള്‍ തീയിലിട്ട് പഴുപ്പിച്ച് ഉരുക്കിയെടുക്കുമ്പോള്‍ അതിനുമീതെയും ഒരുതരം പതയും നുരയും കാണാവുന്നതാണ്‌. ഈ രണ്ടുതരം നുരകളും ഉപകാരമില്ലാത്ത കീടങ്ങളാണെന്നുമാത്രമല്ല, അവക്കു നിലനില്‍പുമുണ്ടായിരിക്കയില്ല. വെള്ളത്തിലെ നുര താഴ്‌വരയുടെ ഓരങ്ങളിലൂടെയും മറ്റുമായി ചിന്നിച്ചിതറി പുറംതള്ളപ്പെട്ടുപോകുന്നു. തീച്ചൂളകളിലെ നുരയും അതുപോലെ പുറംതള്ളപ്പെട്ടു പോകുന്നു. അവയില്‍ മനുഷ്യര്‍ക്ക് പ്രയോജനപ്പെടുന്ന ഭാഗമാകട്ടെ – അഥവാ ഒന്നാമത്തേതില്‍ വെള്ളവും, രണ്ടാമത്തേതില്‍ ലോഹ ദ്രാവകവും – ശേഷിക്കുകയും അവയെ ഉപയോഗപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇതുപോലെ മിഥ്യയായുള്ളത് ആദ്യം ആകര്‍ഷകമായി വെളിപ്പെടുമെങ്കിലും താമസംവിനാ ഉപകാരമില്ലാതെ നശിച്ചുപോകും. സത്യമാകട്ടെ, സ്ഥിരവും ഭദ്രവുമായി അവശേഷിക്കുകയും അതിന്റെ പ്രയോജനം നിലനില്‍ക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

ഈ ഉപമയില്‍ നിന്നുമറ്റൊരു വസ്തുതകൂടി ഗ്രഹിക്കേണ്ടതായുണ്ട്. കീടവും, നുരയും, പുറംതള്ളപ്പെട്ടു പോയ ശേഷം ലഭിക്കുന്ന വെള്ളവും ലോഹവും കൊണ്ടുള്ള പ്രയോജനം, അവയെ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്ന ആളുടെ സ്ഥിതിക്കനുസരിച്ച് കൂടിയും കുറഞ്ഞും വരുമല്ലോ. അതുപോലെ, അല്ലാഹുവിങ്കല്‍ നിന്നും ലഭിക്കുന്ന സത്യ യാഥാര്‍ത്ഥ്യങ്ങളില്‍ എത്രകണ്ട് ശ്രദ്ധപതിക്കുകയും, അവ ഉപയോഗപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നുവോ അതനുസരിച്ചായിരിക്കും അവമൂലം ലഭിക്കുന്ന പ്രയോജനവും. അബൂമൂസല്‍ അശ്അരീ (رَضِيَ اللهُ تَعَالَى عَنْهُ) ഉദ്ധരിച്ച ഒരു ഹദീസില്‍ നബി (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) ഉപമാരൂപത്തില്‍ ഈ വാസ്തവം ഇപ്രകാരം ചൂണ്ടികാട്ടിയിരിക്കുന്നു:-

നബി (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) പറഞ്ഞു: ‘അല്ലാഹു എന്നെ നിയോഗിച്ചയച്ച സന്‍മാര്‍ഗ്ഗത്തിന്റെയും ജ്ഞാനത്തിന്റെയും ഉദാഹരണം, ഒരു മഴയുടെ മാതിരിയാകുന്നു: അതു വല്ല ഭൂമിയിലും ബാധിക്കുമ്പോള്‍ അതില്‍ ഒരു വിഭാഗം ആ വെള്ളം സ്വീകരിച്ച് പുല്ലുകളും ധാരാളം സസ്യങ്ങളും മുളപ്പിക്കുന്നു. അതില്‍ വരണ്ട പ്രദേശങ്ങളുമുണ്ടായിരിക്കും. അവ ആ വെള്ളം തടഞ്ഞുവെക്കും. എന്നിട്ട് അതുമൂലം അല്ലാഹു ജനങ്ങള്‍ക്കു പ്രയോജനം നല്‍കുന്നു. അങ്ങനെ, അവര്‍ കുടിക്കുകയും, (കാലികളെ) മേയിക്കുകയും, കുടിപ്പിക്കുകയും കൃഷിയുണ്ടാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. വേറെ ഒരു വിഭാഗത്തിനും ആ മഴ ബാധിക്കും: അവ വെറും മരുപ്രദേശങ്ങളായിരിക്കും. അവ വെള്ളം തടഞ്ഞുവെക്കുകയോ, സസ്യങ്ങളെ മുളപ്പിക്കുകയോ ചെയ്കയില്ല. അല്ലാഹുവിന്റെ മതത്തില്‍ വിജ്ഞാനം നേടുകയും, അല്ലാഹു എന്നെ നിയോഗിച്ചയച്ച കാര്യം അവന്‍ ഉപയോഗപ്പെടുത്തിക്കൊടുക്കുകയും, അങ്ങനെ അതു അറിയുകയും (മറ്റുള്ളവര്‍ക്ക്) പഠിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തവരുടെയും, അതിലേക്ക് തലപൊക്കിനോക്കാതെയും, എന്നെ അയക്കപ്പെട്ട സന്‍മാര്‍ഗ്ഗം സ്വീകരിക്കാതെയും ഇരിക്കുന്നവരുടെ ഉപമയാകുന്നു അതു.’ (ബു; മു). അബൂഹുറൈറ (رَضِيَ اللهُ تَعَالَى عَنْهُ) ഉദ്ധരിച്ച മറ്റൊരു നബിവചനത്തിന്റെ സാരം ഇങ്ങിനെയാകുന്നു: ‘എന്റെയും നിങ്ങളുടെയും ഉദാഹരണം, ഒരു തീകത്തിച്ചവന്റെ മാതിരിയാകുന്നു: അതിന്റെ ചുറ്റുപാടും വെളിച്ചം പ്രകാശിച്ചപ്പോള്‍ വണ്ടുകളും, തീയില്‍ ചാടിവീഴാറുള്ള ഈ പ്രാണികളും അതില്‍ വന്നു വീഴാന്‍ തുടങ്ങി. അവന്‍ അവയെ തടുത്തുകൊണ്ടിരുന്നു. എന്നിട്ടും അവ അവനെ തോല്‍പ്പിച്ച് അതില്‍ തിരക്കി വീണുകൊണ്ടിരിക്കുകയായി. ഇതാണ് എന്റെയും നിങ്ങളുടെയും ഉപമ. ഞാന്‍ നിങ്ങളുടെ ഊരക്കു പിടിച്ച് തീയിനെവിട്ടേച്ച്‌ നിങ്ങള്‍ ഇങ്ങോട്ടുവരുവിന്‍ എന്നു പറഞ്ഞുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. നിങ്ങള്‍ എന്നെ അതിജയിച്ചു അതില്‍ വീഴുകയും ചെയ്യുന്നു.’ (അ; ബു; മു).

അല്ലാഹുവിനു ഉത്തരം നല്‍കുക എന്നു വെച്ചാല്‍, തൗഹീദിലും, ഖുര്‍ആനിലും, നബി (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) യിലും വിശ്വസിക്കുകവഴി നേര്‍മ്മാര്‍ഗ്ഗം പ്രാപിക്കുവാനുള്ള അവന്റെ ക്ഷണം സ്വീകരിക്കുക എന്നാകുന്നു. അത് സ്വീകരിക്കുന്നവര്‍ക്ക് പ്രതിഫലങ്ങളുടെ കൂട്ടത്തില്‍ ഏറ്റവും നല്ലതായ ശാശ്വതസ്വര്‍ഗ്ഗമായിരിക്കും ലഭിക്കുക. നാമ മാത്ര വിചാരണ മാത്രമേ അവര്‍ക്ക് നേരിടേണ്ടി വരികയുമുള്ളു. ആ ക്ഷണം സ്വീകരിക്കാത്തവര്‍ക്കു ഏറ്റവും മോശപ്പെട്ട പ്രതിഫലമായ നരകവുമായിരിക്കും ലഭിക്കുക. അവര്‍ വളരെ കടുത്ത വിചാരണയെ നേരിടേണ്ടതായും വരും. തങ്ങളുടെ ചെറുതും വലുതുമായ സകല ചെയ്തികള്‍ക്കും അവര്‍ കൈകെട്ടി ഉത്തരം പറയേണ്ടിവരും. ഭൗതികമായ താല്‍പര്യങ്ങളിലും, സുഖസൗകര്യങ്ങളിലും യാതൊരു വിട്ടുവീഴ്ചക്കും തയ്യാറില്ലാതിരുന്ന അവര്‍ അവിടെ വെച്ചു തങ്ങള്‍ക്കു ഭൂലോകം മുഴുവനും, അതിലപ്പുറവും ഉണ്ടായിരുന്നാലും അതെല്ലാം മോചനമൂല്യമായി നല്‍കി രക്ഷപ്പെടുവാന്‍ തയ്യാറായിരിക്കും എന്ന് സാരം.

ആയിശാ (رضي الله عنها) ല്‍നിന്നു നിവേദനം ചെയ്യപ്പെട്ട ഒരു ഹദീഥിന്റെ സാരം ഇപ്രകാരമാകുന്നു: അവര്‍ പറയുകയാണ്‌: ‘ഖിയാമത്തു നാളില്‍ വിചാരണക്ക് വിധേയരാകുന്ന ആരും നാശത്തിലകപ്പെടാതിരിക്കയില്ല’ എന്നു റസൂല്‍ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) പറയുകയുണ്ടായി, ഞാന്‍ ചോദിച്ചു: ‘(വലങ്കയ്യില്‍ കര്‍മ്മരേഖ നല്‍കപ്പെടുന്ന സജ്ജനങ്ങളെപ്പറ്റി) അവര്‍ ലഘുവായ ഒരു വിചാരണക്കു വിധേയരാകുമെന്നു അല്ലാഹു (84:7,8ല്‍) പ്രസ്താവിച്ചിട്ടില്ലേ’ അപ്പോള്‍ തിരുമേനി (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) പറഞ്ഞു: ‘അത് കര്‍മ്മങ്ങളെ കാട്ടിക്കൊടുക്കല്‍ മാത്രമാകുന്നു. ആര്‍ കര്‍ശനമായ വിചാരണക്കു വിധേയരാകുന്നുവോ അവന്‍ നാശമടയുന്നതാണ്.’ (ബു; മു). ഒരു രിവായത്തില്‍ ‘അവന്‍ നാശമടയും’ എന്നതിനുപകരം ‘അവന്‍ ശിക്ഷിക്കപ്പെടും’ എന്നാണുള്ളത്.